Życie każdego dziecka rozpoczyna się od pełnej zależności od rodzica, która z czasem powoli maleje, dzięki nabywanym przez malucha umiejętnościom. Chwytanie, pełzanie, pociąganie się i raczkowanie to pierwsze z niewielkich kroków ku dziecięcej samodzielności. Raczkowanie jest znaczącą zmianą w poruszaniu się niemowlęcia. Wielu rodziców nie wie, kiedy dziecko zaczyna raczkować i czy brak tego typu czynności jest czymś złym. W poniższym artykule poruszamy kwestie raczkowania i przede wszystkim uspokajamy!
Raczkowanie – obowiązkowy etap w życiu każdego maluszka?
Raczkowanie dziecka potrafi wielu rodziców doprowadzić do łez, podobnie jak następujące w późniejszym etapie pierwsze kroki. Pozycja czworacza następuje po turlaniu, obracaniu się i pełzaniu. Jest efektem coraz większej ciekawości świata, a także potrzeby szybszego przemieszczania się pomiędzy różnymi punktami.
Raczkowanie skutecznie wzmacnia wiele mięśni cała dziecka, a także rozwija zmysł równowagi, który przy stawianiu pierwszych kroków okazuje się nieodłącznym elementem chodzenia. Wielu rodziców zastanawia się, kiedy dziecko zaczyna raczkować i jakie kroki mogą oni podjąć, aby przyspieszyć ten proces.
Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Szybkość rozwoju każdego dziecka jest indywidualna. Zauważalne są jednak pewne zależności, które pozwalają w przybliżeniu określać ramy czasowe odpowiednie dla danej czynności. Takim oto sposobem przyjmuje się, że większość maluchów zaczyna raczkować w okolicach 9. miesiąca życia. Nie oznacza to jednak, że maluch, który zaczął przyjmować pozycję czworaczą w wieku 6. miesięcy rozwija się źle, podobnie jak i pociechy, zaczynające przemieszczać się na czworakach w okolicy 10. miesiąca życia. Istnieją także dzieci, które całkowicie pomijają etap czworaczy i z pełzania od razu przechodzą do stania i nauki chodzenia. Nie ma w tym nic strasznego, gdyż rozwój fizyczny i umysłowy niemowląt jest bardzo indywidualną kwestią.
To, od kiedy dziecko zaczyna raczkować zależne jest od wielu czynników – zarówno predyspozycji genetycznych rodziców, jak i otoczenia. Wiele dzieci rozwija się fizycznie równie szybko, co ich rodzice. Inne z kolei maluchy czerpią siłę do wzmacniania swoich mięśni ze znajdujących się w domu zabawek oraz wszelkich innych elementów.
Kiedy zacząć się martwić o raczkowanie dziecka?
Choć etap raczkowania nie jest w życiu maluchów obowiązkowy, to już samo podejmowanie prób unoszenia tułowia jest. Zarówno dzieci korzystające z pozycji czworaczej, jak i od razu uczące się chodzić, powinny na etapie około 10-ego miesiąca próbować unosić brzuszek i cały tułów albo na kolanach, albo na całych nogach. Niektóre z maluszków dopiero w okolicach 9-ego miesiąca próbują pełzać – to nic złego! Taka pociecha zwyczajnie wolniej rozwija się fizycznie, ale być może jest za to bardziej zaawansowana umysłowo lub zaczyna szybciej mówić!
Jeśli proces ten nie następuje, pociecha nie wykazuje prób unoszenia ciała lub też ma zwyczajnie problemy z koordynacją ruchów, która uniemożliwia mu, chociażby pełzanie, warto w takim momencie zasięgnąć opinii lekarza pediatry. Lekarz orzecze, czy problem ma podłoże zdrowotne, czy może zwyczajnie dziecko nie jest jeszcze gotowe. W niektórych wypadkach może skierować na wizyty do fizjoterapeuty, który zaangażuje zbyt słabe mięśnie do pracy i tym samym pobudzi malucha do większej aktywności fizycznej.
Domowa pomoc w raczkowaniu dziecka
Choć etap pełzania, raczkowania oraz stawiania pierwszych kroków przychodzi indywidualnie i nie ma co go przyspieszać, to istnieją sposoby, które mogą skutecznie wzmocnić mięśnie maluszka i aktywować go do działania. Najprostszym sposobem, który zmotywuje dziecko do raczkowania czy pełzania, jeśli nie jest jeszcze na tym etapie, jest wykorzystanie ulubionych zabawek czy przedmiotów, które ciekawią pociechę. Szumiąca sowa Marit czy maskotka z pozytywką skiddoü Søvn na pewno zwrócą uwagę dziecka, które położone na brzuszku chętnie będzie sięgało po oddalone od niego zabawki. Co ważne, maskotki powinny znajdować się w zasięgu jego wzroku, dzięki czemu napinając mięśnie, będzie starało się ruszyć do przodu – czy to przy pomocy kolan i łokci, czy też w pozycji czworaczej.
Innym domowym sposobem jest stymulowanie pociechy poprzez proste ćwiczenia. Opierają się one na naprzemiennym dotykaniu prawą nóżką lewej dłoni i odwrotnie. Co ważne, ćwiczenia te nie powinny być wykonywane na siłę, czyli dobrze zaprzestać je, jeśli wyczuwasz fizyczny opór dziecka, jak i widzisz, że zajęcie to wywołuje w nim nieprzyjemne emocje. Poduszka dla dzieci Kydde od skiddoü to z kolei idealne rozwiązanie, aby wzmocnić mięśnie karku i pleców u maluszka, a także aktywować go do sięgania po zabawki znajdujące się przed nim, gdy leży na brzuszku.
Co się dzieje, kiedy dziecko zaczyna raczkować?
Raczkowanie to wbrew pozorom nie tylko etap zmian fizycznych w ciele dziecka, ale i psychicznych. Przede wszystkim wzmacnia ono swoje mięśnie – uczy się utrzymywać ciężar całego tułowia na kończynach, a także głowę odpowiednio wysoko, aby móc stale widzieć swój cel. Dodatkowo ćwiczy swoją równowagę, w końcu poruszanie się ponad ziemią wiąże się z utrzymaniem pozycji prostej. Innym aspektem jest nauka koordynacji ruchów. Maluch, poznając swoje ciało, jest w stanie wprawić je w ruch, zarówno do przodu, jak i do tyłu.
Jeśli jednak chodzi o rozwój psychiczny, który następuje kiedy dziecko raczkuje, to na pewno zaliczyć do niego można stymulację aktywności poznawczej. Możliwość samodzielnego, szybszego aniżeli pełzanie poruszania się zwiększa ciekawość świata i chęć poznawania otoczenia. Ponadto dziecko zaczyna wykazywać zdolności analityczne. Na swój sposób określa odległość, jaką musi pokonać, aby dostać upragniony przedmiot czy zabawkę i tym samym obiera jeden z kilku kierunków.
Raczkowanie – inna perspektywa oglądania świata i poruszania się
Choć dla niektórych osób raczkowanie u dziecka nie jest wielkim wyczynem, to dla wielu rodziców będzie to niezwykle ważne wydarzenie. Maluch bowiem wykazuje postępy w zdolnościach fizycznych, a ponadto jest w stanie oglądać świat z całkiem innej perspektywy. Dodatkowo choć w bardzo małym stopniu, ale jednak wykazuje większą samodzielność – jest w stanie samodzielnie sięgnąć po zabawki oddalone od niego. Ten ważny etap następuje przeważnie w okolicy 9. miesiąca i pozwala cieszyć się zachodzącymi zmianami aż do momentu stawania i nauki pierwszych kroków.
